De hele discussie rondom Daan Roosegaarde hield de gemoederen in de media goed bezig. De vraag die steeds terug kwam was: “Is hij wel zo innovatief?” Over een ding is iedereen het wel eens, hij is gewoon een slimme, innovatieve ondernemer. De discussie rondom de smogtower en wie nu de uitvinder is… doet dat er toe? Dat fantastische apparaat is deels met overheidsgeld gefinancierd. De geldstroom loopt o.a. via de Delftse hoogleraar die een deel van zijn onderzoek op basis van overheidsgeld heeft weten te bekostigen. Of neem de opdracht aan de Afsluitdijk in opdracht van minister Melanie Schultz van Haegen, #allemaaloverheidsgeld. In vrijwel alle gevallen wordt de uiteindelijke innovatie bekostigd door de overheid en de markt werkt het inventief uit. Dat is toch gewoon hoe het werkt en dat is toch geen probleem?

Voor echte innovatieve dingen heb je een Steve Jobs, Elon Musk en in ons kikkerlandje, een Daan Roosegaarde nodig om verschillende technologieën op een funky manier bij elkaar te brengen. Maar was de technologie van Apple niet eerst met overheidsgeld ontwikkeld dan hadden we geen iPhone gehad. Of neem de GPS satellieten, die zijn met (militair) overheidsgeld in de ruimte gebracht. DARPA waar gewerkt wordt aan nieuwe militaire innovatie wordt door de Amerikaanse overheid gefinancierd.

Zowel de overheid als de markt zijn nodig om een gezond innovatie-ecosysteem te realiseren. Hierbij moet de overheid wel de nodige kennis in huis hebben en zich van zijn rol bewust zijn. Je ziet dat er vooral veel ongeduld is bij durfinvesteerders zoals projectontwikkelaars die gaan voor de quickwin om zo snel opnieuw te kunnen investeren. De overheid toont ten opzichte van durfinvesteerders in de praktijk meer lef die durfinvesteerders niet zullen te nemen. Dat geeft de innovatie de kaders om te kunnen groeien. Een onzekere en alsmaar polderende overheid met steeds minder inhoudelijke kennis werkt scheefgroei van het innovatie-ecosysteem in de hand.

Het idee leeft nog steeds dat als de overheid zich terugtrekt de markten niet alleen efficiënter gaan werken, maar ook bepaalde publieke belangen gaan borgen: innovatie, kwaliteitsproducten en een schoon milieu. Op dit moment worden hele stukken openbare ruimte aan de markt overgelaten die dat beter en efficiënter zouden kunnen beheren dan de overheid. Maar is dat ook zo? Een voorzichtige, ik denk het wel, mits deze terugtrekkende overheid er voor zorgt dat aan de andere kant van de tafel ambtenaren blijven zitten die inhoudelijk ook een goede gesprekspartner zijn voor de markt.

Het is alleen zorgwekkend dat Nederland enorm achterop is geraakt op innovatief gebied. We zitten in de achterhoede als het gaat om onze investeringen in R&D (Research and Development). Ik kwam dit, iets wat gedateerde (2011) overzicht tegen in welke landen er meer aan Onderzoek en Ontwikkeling wordt gedaan dan in Nederland. Er zal om hier wat aan te doen in het bedrijfsleven en bij de overheid een nieuwe cultuur moeten ontstaan om met innovaties om te leren gaan.

De overheid moet meer tijd en geld steken in innovatie om een inhaalslag te kunnen gaan maken. Bij de overheid zit ook het geld voor de financiering van de onrendabele top die vanuit het bedrijfsleven niet kan worden gedragen. Zonder deze investeringen is er geen innovatie en dus geen inventiviteit vanuit de markt. Want marktpartijen zijn weer veel beter in het inventief dingen aan elkaar knopen om zo tot nieuwe ontwikkelingen te komen. Overheid “think out of the box” en vraag niet aan de markt om meer innovaties want daar zit het geld niet!

Meer lezen? Kijk op www.lbbrhzn.nl.