Het enthousiasme om een werk met EMVI aan te besteden is er wel een beetje af. Ik merk het zelf en bij mijn collega’s. Het is geen onwil, het is meer een soort van EMVI moeheid. In mijn blog “EMVI’s hebben hun langste tijd gehad, en nu?” heb ik de problemen die ik ervaar rondom EMVI op een rijtje gezet. Mijn conclusie is, dat een aanpassing van het systeem geen kwaad zou kunnen. Maar hoe dan?
EMVI magie is uitgewerkt
Ik denk dat de oplossing ligt in het verder uitbouwen van de samenwerking tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer. Het doet me nog het meest denken aan ketensamenwerking! Heel flauw gezegd zijn infrawerkzaamheden binnen de lokale overheid vrij standaard. Het zijn jaarlijks terugkerende werkzaamheden in de vorm van het vernieuwen van riolering en asfalt en af en toe de aanleg van een nieuwbouwwijk. Als je daar een paar keer met EMVI een werk mee hebt uitgevoerd dan weet je het wel. Na verloop van tijd zijn de EMVI variaties wel zo’n beetje uitgeput. Ik hoor steeds vaker: “Als je weet wat je wilt hebben kan je dat beter ook maar gewoon in het contract voorschrijven en gewoon op laagste prijs aanbesteden.” Ik geloof daar niet zo in, het is te makkelijk gedacht. Eigenlijk doe je dan een stap terug in de tijd. Ik geloof sterk in innovatie en creativiteit door cross-over van elkaar te leren. Innoveren binnen de infra doe je door vooruit te kijken.
Ketensamenwerking, een stille revolutie
In de woningbouw is ketensamenwerking een stille revolutie met spectaculaire resultaten. YMERE, een vooraanstaande woningcorporatie, is voor 100% overgestapt op dit bouwprincipe. Daar organiseren ze het bouwproces efficiënt door afspraken te maken met onderaannemers en leveranciers door hen ‘preferred supplier’ te maken. Bij Infra bedrijven zie je dat ook terug door de samenwerkingsafspraken die gemaakt worden met bijvoorbeeld bestratingsbedrijven en loon- en transportbedrijven.
De Ikea is voor mij een goed voorbeeld in ketensamenwerking. Bij de Ikea zie je dat ze dat proces goed op orde hebben. Stel je vergelijkt de werkwijze van een gemeente met die van de Ikea. De Ikea handleiding voor een infra werk is te vergelijken met een RAW bestek. Maar is onze ‘handleiding’ wel net zo goed als die van Ikea? Op de een of andere manier kom je als overheid veel vaker “schroefjes” te kort dan bij een Ikea bouwpakket. Ik denk dat het interessant is om te onderzoeken of de opdrachtgever onderdeel kan worden van die ketensamenwerking. Dit vraagt om een andere manier van aanbesteden.
Wat kan ketensamenwerking opleveren?
Als je de goed gedocumenteerde successen binnen de bouw mag geloven zijn met ketensamenwerking de onderstaande resultaten te boeken:
- Lagere kosten (25%)
- Kortere doorlooptijd (25%)
- Hogere kwaliteit (25%)
- Meer tevredenheid
- Voorspelbaarheid, stabiele planning, prijs, kwaliteit
- Prestatieverbetering, samen structureel verbeteren
- Meer verantwoording ON, niet alleen laagste stichtingskosten, maar ook levenscycluskosten.
Is dit niet wat we allemaal zouden willen?
Hoe richt je deze nieuwe manier van samenwerken in?
De samenwerking zal plaats moeten vinden op basis van strategische aannemingsovereenkomsten (vergelijkbaar met raamcontracten). Bij de aanbesteding is er geen sprake van laagste prijs maar van kwaliteit. Aan het begin van de aanbesteding maak je bekend wat het maximaal beschikbaar budget is. Een belangrijk leerpunt voor de opdrachtgever is dat hij in staat is om zijn vraag goed te formuleren. Je moet dus in staat zijn onder woorden te brengen wat je precies wilt hebben. En dat is best lastig! Als opdrachtgever zal je dus geen ‘Ikea stoel’ moeten uitvragen, maar moeten aangeven dat je wilt ‘zitten’. Uiteindelijk zal, met de kennis van de aannemer, gezamenlijk worden gekeken op welke manier je het beste kunt gaan zitten. Misschien is de oplossing ook echt een stoel (of een zitzak), maar het zou ook zomaar kunnen dat je er samen achter komt dat er iets gedaan moet worden aan de reden waarom je wilt gaan zitten.
EMVI verdwijnt dus niet uit het aanbestedingslandschap, maar schuift op in het aanbestedingsproces. Het wordt geen gunningscriterium meer. Nadat je de juiste aannemer hebt geselecteerd ga je samen nadenken over de uit te voeren werkzaamheden. De opdrachtgever maakt hierdoor onderdeel uit van de ketensamenwerking en op basis van een samenwerkingsovereenkomst worden de werkzaamheden in een bouwteam uitgevoerd.
